İşaret Dili

İletişim insanların hayatlarında olmazsa olmazlardan biridir. İnsanlar kendilerini anlatmak ve karşısındakini anlamak için ortak bir iletişim paydasında buluşurlar. İnsanlar arasında iletişim kurmak için birçok yöntem vardır. Bunlardan biri de dilsel ve işitsel yetisini kullanamayan insanların kullandığı ‘İşaret Dili’dir.

İşaret dilinde insanlar kendi aralarında iletişim kurmak için el hareketleri ve mimiklerini kullanırlar. Özetle işaret dili sessiz, görsel bir dildir.

Her dil gibi işaret dili de ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilmektedir. Günümüzde Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kullanılan işaret dilinin kökeni 16. ve 17. yüzyıl Osmanlı Devleti’ne dayanmaktadır. İlk işitme yetersizliği okulu yine Osmanlı Dönemi’nde II. Abdulhamit tarafından kurulan ‘Yıldız Sağırlar Okulu’dur; hatta günümüz Türkiye’sinde kullanılan işaret dilinin temellerinin bu okulda atıldığı tahmin edilmektedir.

Türk işaret dilinde sözel dilde olduğu gibi bir gramer yapısı bulunmaz. Yani Türkçede ‘Ben gidiyorum’ olarak kullandığımız cümle yapısını işaret dilinde ‘Ben gitmek’ olarak kullanırız. Bu noktada mimikler ve jestler devreye girer. Yine aynı şekilde cümlenin soru cümlesi olup olmadığını anlatmak için mimikler ve jestler devreye girer. İşaret dilinde cümleye olumsuzluk ekinin verilmesi için ise ‘değil’ ifadesi kullanılır.

İşitme yetersizliği yaşayan bireylerin karşılaştığı zorlukların temelinde yetersizlik insanların onlarla iletişim kuramamaları yatmaktadır. İşitme yetersizliği yaşayan bireylerinbirçok kişi insanlarla iletişim kurabilmek için çok fazla çaba göstermek zorunda kalmaktadır. Tedaviler, terapiler ve tıbbın imkânlarının yanında insanların çabası da söz konusudur.

Bu çabanın farkında olunarak Türkiye’de işaret dili kullanımının önemi artmış ve bu konuyla ilgili birçok programlar gündeme getirilmiştir.